6 thói quen xấu gây ảnh hưởng tới não mỗi ngày

Bộ não là một cơ quan thần kỳ với năng lực vượt xa khỏi sự tưởng tượng của chúng ta, tuy bộ não khá mạnh mẽ nhưng rất dễ bị tổn thương. Trong cuộc sống hiện đại, rất nhiều người vô tình duy trì những thói quen tưởng chừng vô hại, nhưng lại đang âm thầm tàn phá não bộ mỗi ngày. Không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tư duy, trí nhớ mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về thần kinh như Alzheimer hay trầm cảm. Bài viết này sẽ chỉ ra 6 thói quen xấu ảnh hưởng đến não gây ảnh hưởng tới não mỗi ngày mà bạn nên nhận diện và thay đổi kịp thời để bảo vệ bộ não – “trung tâm điều khiển” quan trọng nhất của cơ thể.

Tầm quan trọng của não bộ đối với cuộc sống

Não bộ là cơ quan trung tâm điều khiển toàn bộ hoạt động của cơ thể con người, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì sự sống và phát triển cá nhân. Với cấu trúc phức tạp và khả năng xử lý thông tin vượt trội, não bộ chịu trách nhiệm cho mọi hành động, cảm xúc, suy nghĩ và trí nhớ của chúng ta.

• Quản lý mọi chức năng cơ thể: Não bộ liên tục gửi tín hiệu đến các cơ quan và hệ thống trong cơ thể để duy trì hoạt động bình thường.
• Xử lý thông tin: Từ việc nhận biết môi trường xung quanh đến đưa ra quyết định, não bộ giúp chúng ta tương tác và thích nghi với thế giới.
• Lưu giữ ký ức: Bộ nhớ giúp chúng ta nhớ lại kinh nghiệm, học hỏi, và phát triển.
• Điều phối cảm xúc: Não bộ ảnh hưởng sâu sắc đến cách chúng ta cảm nhận và phản ứng với tình huống.
• Khả năng sáng tạo và giải quyết vấn đề: Là trung tâm của sự sáng tạo, não bộ cho phép con người tạo ra những ý tưởng và giải quyết các thách thức phức tạp.

Chăm sóc sức khỏe não bộ không chỉ giúp duy trì hiệu suất làm việc và học tập mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống, mang đến sự cân bằng về mặt tâm lý và cảm xúc. Chính vì thế, việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe não bộ là điều thiết yếu để mỗi người có thể sống khỏe mạnh, học tập hiệu quả, làm việc năng suất và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn.

6 thói quen xấu gây ảnh hưởng tới não mỗi ngày

Não bộ là trung tâm điều khiển mọi hoạt động của cơ thể, nhưng ít ai biết rằng các thói quen hằng ngày có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Những thói quen xấu ảnh hưởng đến não này có thể tích tụ theo thời gian và gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe não bộ, vì vậy cần chú ý và thay đổi để bảo vệ và cải thiện chức năng của não.

1. Thiếu ngủ hoặc ngủ không đủ giấc

Ngủ không đủ giấc là một vấn đề lớn đối với nhiều người bận rộn. Thiếu ngủ có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng trong ngắn và dài hạn, làm trì hoãn thời gian phản ứng, lượng glucose, tâm trạng, đau đầu, suy giảm trí nhớ và mất cân bằng hormone. Nghiên cứu gần đây cho thấy ngủ không đủ giấc thực sự có thể làm teo não. 

Thiếu ngủ hoặc ngủ không đủ giấc là một trong những thói quen xấu phổ biến ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Khi chúng ta không ngủ đủ giấc hoặc giấc ngủ bị gián đoạn, cơ thể và não bộ không có thời gian phục hồi, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

2. Ăn quá nhiều đường và thực phẩm chế biến sẵn

Ăn quá nhiều đường và thực phẩm chế biến sẵn có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là đối với não bộ và khả năng học tập. Đường, đặc biệt là đường tinh luyện (như đường trắng và siro ngô), có thể ảnh hưởng xấu đến các kết nối thần kinh trong não, làm suy giảm khả năng hoạt động của não bộ. Khi tiêu thụ quá nhiều đường, cơ thể sẽ sản xuất quá nhiều insulin, điều này có thể dẫn đến tình trạng viêm não và gây tổn thương các tế bào thần kinh.

Đường làm tăng nhanh chóng mức năng lượng trong cơ thể, nhưng sau đó gây ra sự giảm sút đột ngột, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, khó tập trung và không thể duy trì sự chú ý lâu dài. Việc ăn nhiều đường có thể làm giảm sự nhạy bén của bộ nhớ ngắn hạn và dài hạn, khiến bạn khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin mới.

Cách khắc phục và lợi ích

• Giảm lượng đường tiêu thụ: Thay vì tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện như đồ uống có gas, bánh kẹo, nên thay thế bằng trái cây tươi, các loại hạt hoặc sữa chua không đường.
• Tránh thực phẩm chế biến sẵn: Hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn như thức ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp, vì chúng chứa nhiều đường, muối và chất bảo quản, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm khả năng tập trung và học tập. Hãy ưu tiên thực phẩm tươi, sạch như rau củ quả, thực phẩm nguyên chất.
• Ưu tiên thực phẩm tươi sạch: Tăng cường ăn các thực phẩm tự nhiên và ít chế biến để cung cấp các dưỡng chất thiết yếu cho não bộ, bao gồm omega-3, vitamin B, và các khoáng chất giúp duy trì sức khỏe não bộ và cải thiện khả năng ghi nhớ.

3. Bỏ bữa sáng hoặc ăn uống không lành mạnh

Bỏ bữa sáng là một thói quen xấu mà nhiều người vẫn thường xuyên mắc phải, dù không hề biết rằng việc này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là đối với não bộ. Sau một đêm dài ngủ, cơ thể và đặc biệt là não bộ đã tiêu thụ hết một phần năng lượng dự trữ (glucose). Glucose là nguồn năng lượng chính mà não sử dụng để hoạt động hiệu quả. Vì vậy, khi thức dậy vào buổi sáng, não cần được cung cấp năng lượng để hoạt động tốt trong suốt cả ngày.

• Giảm khả năng tập trung và suy nghĩ: Khi cơ thể không nhận đủ glucose, não sẽ không thể hoạt động tối ưu, dẫn đến giảm khả năng tập trung, suy nghĩ chậm và thiếu sáng tạo.
• Mệt mỏi và uể oải: Không ăn sáng có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng và thiếu sức sống trong suốt buổi sáng.
• Khả năng học tập giảm sút: Khi não không được cung cấp năng lượng từ bữa sáng, khả năng tiếp thu kiến thức và ghi nhớ thông tin sẽ bị suy giảm, ảnh hưởng đến hiệu suất học tập và làm việc.
• Tăng cảm giác thèm ăn vào cuối ngày: Việc bỏ bữa sáng khiến cơ thể cảm thấy đói vào giữa buổi sáng và trưa, dễ dẫn đến việc ăn uống không lành mạnh và thèm ăn các thực phẩm nhiều calo và ít dinh dưỡng.

Cách khắc phục thói quen bỏ bữa sáng

• Ăn sáng nhẹ với tinh bột tốt: Chọn các loại tinh bột dễ tiêu như yến mạch, bánh mì nguyên cám, hoặc gạo lứt để cung cấp năng lượng lâu dài cho não.
• Bổ sung protein: Protein giúp xây dựng và duy trì cơ bắp, đồng thời cung cấp cảm giác no lâu hơn. Các thực phẩm giàu protein như trứng, sữa chua, phô mai, hoặc các loại hạt sẽ rất tốt cho bữa sáng.
• Thêm rau củ tươi: Rau củ không chỉ cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất mà còn giúp duy trì sức khỏe tổng thể. Một bữa sáng có rau củ sẽ giúp cải thiện hệ tiêu hóa và cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể.
• Chia nhỏ bữa sáng: Nếu bạn không thể ăn một bữa sáng lớn, có thể chia thành hai bữa nhỏ, một phần ăn sáng nhẹ ngay sau khi thức dậy và một phần nhỏ vào giữa buổi sáng.

4. Ít vận động thể chất

Ít vận động thể chất là một trong những thói quen xấu có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể và chức năng của não bộ. Vận động thể chất không chỉ giúp cải thiện sức khỏe cơ thể mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe não bộ. Khi ít vận động, não bộ sẽ thiếu đi những kích thích cần thiết để duy trì sự linh hoạt và sự phát triển của các kết nối thần kinh. Việc không vận động thể chất có thể dẫn đến:

• Trì trệ tư duy: Thiếu vận động làm giảm lưu lượng máu lên não, khiến các tế bào thần kinh không nhận đủ dưỡng chất để hoạt động tối ưu, từ đó dẫn đến giảm khả năng tư duy, phân tích và giải quyết vấn đề.
• Giảm độ linh hoạt của não: Não bộ cần được kích thích thường xuyên để duy trì sự linh hoạt trong tư duy và học hỏi. Ít vận động có thể khiến các kết nối thần kinh trở nên yếu hơn, giảm khả năng nhớ và xử lý thông tin nhanh chóng.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh thần kinh: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiếu vận động lâu dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý thần kinh như Alzheimer và suy giảm trí nhớ.

Cách khắc phục và lợi ích của việc vận động thể chất

• Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các bài tập đơn giản: Bạn không cần phải tham gia vào các buổi tập thể thao chuyên sâu, chỉ cần dành 30 phút mỗi ngày để thực hiện các bài tập đơn giản như đi bộ nhanh, đạp xe, hoặc thực hiện các động tác yoga và stretching. Các bài tập này không chỉ giúp cải thiện sức khỏe thể chất mà còn giúp tăng cường chức năng não bộ.
• Tập thể dục đều đặn: Các bài tập thể dục như chạy bộ, bơi lội, hay nhảy dây có thể giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện lưu thông máu và giúp não bộ nhận đủ oxy và dưỡng chất.
• Thực hiện các bài tập nâng cao tinh thần: Ngoài vận động thể chất, các hoạt động như thiền, yoga, hoặc các bài tập thở cũng rất hữu ích trong việc giảm căng thẳng, nâng cao tinh thần và giúp não bộ hoạt động hiệu quả hơn.

5. Stress và căng thẳng kéo dài

Căng thẳng và lo âu kéo dài là những vấn đề phổ biến trong cuộc sống hiện đại và có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần. Những yếu tố này không chỉ ảnh hưởng đến cảm xúc mà còn tác động sâu sắc đến não bộ, đặc biệt là vùng hippocampus - nơi đóng vai trò quan trọng trong việc lưu trữ và xử lý trí nhớ.

Ngoài việc tác động trực tiếp đến trí nhớ, căng thẳng kéo dài còn có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng khác:

• Rối loạn giấc ngủ: Căng thẳng làm tăng mức độ cortisol, điều này ảnh hưởng đến quá trình sản xuất melatonin, hormone điều chỉnh giấc ngủ. Khi melatonin giảm, chất lượng giấc ngủ sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng mất ngủ, ngủ không sâu hoặc giấc ngủ ngắt quãng.
• Giảm khả năng xử lý thông tin: Khi căng thẳng kéo dài, não bộ không thể hoạt động với hiệu suất tối ưu, dẫn đến việc khó khăn trong việc xử lý thông tin mới, phân tích và đưa ra quyết định.

• Thiền: Thiền là một phương pháp hiệu quả để giảm căng thẳng, cải thiện sự tập trung và làm dịu tâm trí. Dành từ 10 đến 20 phút mỗi ngày để thiền có thể giúp bạn cảm thấy thư giãn và minh mẫn hơn.
• Hít thở sâu: Các bài tập hít thở sâu có thể giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm cảm giác căng thẳng và lo âu. Việc hít thở sâu giúp làm giảm nhịp tim và hạ mức cortisol, mang lại cảm giác bình tĩnh và thư thái. Bạn có thể thực hiện các bài tập thở như thở bụng hoặc thở 4-7-8 (hít vào 4 giây, giữ 7 giây, thở ra 8 giây).
• Tập thể dục: Vận động thể chất không chỉ giúp cải thiện sức khỏe cơ thể mà còn giúp làm giảm căng thẳng và lo âu. Khi tập thể dục, cơ thể sản sinh ra các endorphins, giúp giảm cảm giác lo âu và cải thiện tâm trạng.
• Xây dựng thói quen sống lành mạnh: Ăn uống khoa học, ngủ đủ giấc và có một lịch trình làm việc hợp lý cũng rất quan trọng để giảm thiểu căng thẳng. Việc chăm sóc cơ thể sẽ giúp bạn có sức khỏe tốt hơn và dễ dàng kiểm soát được cảm xúc.

6. Tiếp xúc quá nhiều với thiết bị điện tử

Tiếp xúc quá nhiều với thiết bị điện tử hiện nay là một thói quen rất phổ biến, đặc biệt trong thời đại công nghệ phát triển mạnh mẽ. Mặc dù thiết bị điện tử mang lại nhiều tiện ích, nhưng việc sử dụng quá mức chúng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, đặc biệt là đối với não bộ. Một trong những vấn đề lớn nhất do tiếp xúc với thiết bị điện tử là ánh sáng xanh phát ra từ màn hình của điện thoại, máy tính, máy tính bảng, và các thiết bị điện tử khác. Ánh sáng xanh này có khả năng:

Ảnh hưởng đến giấc ngủ: Ánh sáng xanh can thiệp vào quá trình sản xuất melatonin, hormone điều tiết giấc ngủ. Khi melatonin bị ức chế, cơ thể sẽ gặp khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ, gây ra tình trạng mất ngủ hoặc giấc ngủ không sâu.

Rối loạn chu kỳ giấc ngủ: Việc sử dụng thiết bị điện tử vào ban đêm, đặc biệt là trước khi đi ngủ, sẽ khiến đồng hồ sinh học bị xáo trộn, làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về giấc ngủ như mất ngủ, khó ngủ hoặc giấc ngủ không chất lượng.

Tạo thói quen phản xạ ngắn hạn, ảnh hưởng đến khả năng tập trung:

• Hạn chế thời gian sử dụng điện thoại: Đặt giới hạn thời gian sử dụng điện thoại, đặc biệt là vào buổi tối. Một số ứng dụng có thể giúp bạn theo dõi và giới hạn thời gian dùng các thiết bị điện tử.
• Thực hiện quy tắc "No screen" trước khi đi ngủ: Tránh sử dụng các thiết bị điện tử ít nhất 30 phút đến 1 giờ trước khi đi ngủ để cơ thể có thời gian điều tiết hormone melatonin và chuẩn bị cho giấc ngủ.
• Ưu tiên đọc sách: Thay vì lướt mạng xã hội hoặc xem video, hãy dành thời gian đọc sách. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu tiếp xúc với ánh sáng xanh mà còn giúp cải thiện khả năng tập trung và mở rộng kiến thức.
• Tăng cường hoạt động ngoài trời: Dành thời gian tham gia vào các hoạt động thể chất ngoài trời như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, hay thậm chí chỉ đơn giản là ngồi thư giãn trong công viên.

Cách khắc phục những thói quen xấu và lợi ích mang đến cho sức khỏe

Để khắc phục những thói quen xấu và tận hưởng những lợi ích sức khỏe mà việc thay đổi mang lại, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau:

Cách khắc phục thói quen xấu:

• Nhận thức rõ ràng: Xác định cụ thể thói quen xấu bạn muốn thay đổi và những tác động tiêu cực của nó đến sức khỏe và cuộc sống. Viết ra giấy những lý do bạn muốn thay đổi.
• Xác định yếu tố kích hoạt: Tìm hiểu điều gì gây ra hoặc thúc đẩy bạn thực hiện thói quen xấu đó (ví dụ: căng thẳng, buồn chán, một địa điểm cụ thể, một người nào đó).
• Đặt mục tiêu cụ thể và khả thi: Thay vì nói "tôi sẽ ngủ sớm hơn", hãy đặt mục tiêu "tôi sẽ đi ngủ lúc 10 giờ tối mỗi ngày". Bắt đầu từ những thay đổi nhỏ và tăng dần.
• Thay thế thói quen xấu bằng thói quen tốt: Khi bạn cảm thấy thôi thúc thực hiện thói quen xấu, hãy chủ động thay thế bằng một hành động tích cực khác. 
• Thay đổi môi trường: Nếu môi trường hiện tại của bạn tạo điều kiện cho thói quen xấu, hãy thay đổi nó. Ví dụ, nếu bạn có thói quen xem tivi quá nhiều, hãy để điều khiển tivi ở xa hoặc giới hạn thời gian xem.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ: Chia sẻ mục tiêu của bạn với bạn bè, gia đình hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ. Sự động viên và trách nhiệm có thể giúp bạn duy trì động lực.
• Theo dõi tiến trình: Ghi lại những nỗ lực và thành công của bạn. Điều này giúp bạn nhận thấy sự tiến bộ và duy trì động lực.
• Kiên nhẫn và tha thứ cho bản thân: Thay đổi thói quen là một quá trình, có thể có những lúc bạn "trượt chân". Đừng bỏ cuộc, hãy tự tha thứ và bắt đầu lại.
• Tự thưởng cho bản thân: Khi đạt được những cột mốc quan trọng trong quá trình thay đổi, hãy tự thưởng cho mình một cách lành mạnh để tăng cường động lực.
• Thực hành chánh niệm: Chú ý đến những suy nghĩ và cảm xúc của bạn mà không phán xét. Điều này có thể giúp bạn nhận biết sớm hơn những thôi thúc thực hiện thói quen xấu và có những phản ứng tỉnh táo hơn.

Thay đổi thói quen xấu là một hành trình đòi hỏi sự kiên trì và quyết tâm, nhưng những lợi ích mà nó mang lại cho sức khỏe thể chất và tinh thần là vô cùng to lớn và đáng giá. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ và từng bước xây dựng một lối sống lành mạnh hơn.

Kết luận: Những thói quen nhỏ hàng ngày có thể để lại hậu quả lớn nếu không được điều chỉnh kịp thời. Việc chăm sóc não bộ cũng quan trọng như chăm sóc tim mạch hay hệ tiêu hóa. Hãy bắt đầu từ những thay đổi đơn giản để duy trì một trí não minh mẫn, linh hoạt và khỏe mạnh theo thời gian.

CÔNG TY TNHH NỆM THẮNG LỢI

• Địa chỉ công ty sản xuất: 22/3a Đường Tân Thới Hiệp 21 – Phường Tân Thới Hiệp – Quận 12
• Địa chỉ kho: 64/5D Ấp Xuân Thới Đông 1, Xã Xuân Thới Đông, Hóc Môn, TP HCM
• Hotline/Zalo: 0971 604 978 - 0909 196 976
• Email: pham.chuc241985@gmail.com
• Website: www.congtynemthangloi.com.vn
• Shopee: https://shopee.vn/congtynemthangloi85